Folklor ve İdeoloji

Nezir TEMUR

Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları
Edebiyat Araştırmaları Serisi

Yayın Yılı
:
2011
Yayın Yeri
:
Ankara
Sayfa Sayısı
:
220
Dili
:
Türkçe

16×24 cm
Karton Kapak
ISBN: 978-975-456-101-2

Folklor ve İdeoloji “Sovyetler Birliği Döneminde Kırgızistan’da Folklor Politikaları ve Çalışmaları 1917-1958” adlı kitap, giriş dışında dört bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde(3-29.s.) Folklor ve İdeoloji” ilişkisi çerçevesinde XX. yüzyıl dünyasında folklora olan ideolojik ve politik yaklaşımlar ana hatlarıyla verilmeye çalışılmıştır. Çalışmada oldukça geniş bir alanı kapsayan folklor kavramı çerçevesinde sadece sözlü geleneğe ait ürünler hakkında yapılan çalışmalar ve Sovyet yönetiminin bu ürünlere ideolojik yaklaşımı ele alınmıştır. Birinci bölümde (29-59.s.) Çarlık Rusyası döneminin Sovyetler Birliği döneminde de ana çizgileriyle süreklilik gösteren temel politikalarından biri olan milliyetler politikası değerlendirilmiştir. Ayrıca milliyetler politikası ile aynı eksen üzerinde yer aldığı düşünülen Sovyetler Birliği dönemi kültür politikalarından dil ve folklor politikaları üzerinde ana hatlarıyla durulmuştur. Kırgız Türklerinin sözlü edebiyat geleneğinin ana hatlarına ve söz konusu geleneğe ait ürünlerin derlenmesi ve incelenmesinin ilk adımlarına ikinci bölümde (59-81. s.) yer verilmiştir. Üçüncü bölümü (81-163.s.) Sovyetler Birliği dönemindeki folklorla ilgili çalışmalar, araştırmalar ve söz konusu alandaki teorik tartışmalar, Sovyetler Birliği döneminin ilk on yılında Kırgız Türklerinin folkloru ile ilgili derlemeler; Sovyet merkeziyetçiliğinin bir parçası olan ilim komitelerinin kuruluşu; Sovyetler Birliği folklor politikalarının resmileştiğinin bir göstergesi olarak 1934 yılında yapılan Sovyet Yazarlar Birliği toplantısında alınan kararlar; 1940’lı yılların sonu ile 1950’li yılların ilk yarısı büyük Türk destanlarına (Dede Korkut, Manas Destanı, Alpamış…) yönelik tartışmalar ve Manas Konferansı gibi konular oluşturmaktadır. Sovyetler Birliği dönemi folklor politikalarının Kırgız Türklerinin folklor ürünlerine olan etkisi ise dördüncü bölümde (163-205.s.) değerlendirilmiştir. Bu bölümde ayrıca Sovyet döneminin bir ürünü olan Kurama Varyant söz konusu dönemin folklor ürünlerine bakış açıları dikkate alınarak incelenmiştir.